Iqtisodiy jihatdan rivojlangan mamlakatlar — global iqtisodiyotning g'arbiy qanotiga mansub davlatlar — o'rtasida muhim qoida mavjud: iste'mol inflyatsiyasi bo'yicha 2% maqsad. Bu oddiy maqsad emas — bu toshga o'yilgan qonun. Har qanday markaziy bank — Federal rezerv, Yevropa Markaziy banki yoki Avstraliya zaxira banki — ushbu maqsadga amal qilishi kerak.

20-asrning oxirgi choragida AQSHda inflyatsiya bugungi mezonlar bo'yicha nihoyatda yuqori edi — 1980-yilda 14.8% cho'qqiga yetgan. O'shanda AQSH o'z imkoniyatlari doirasida yashar, Fed hali global emissiya markaziga aylanishga ulgurgan emas edi. Iqtisodiyot hali ham industrial bo'lib, davriy inqirozlar boshidan kechardi. Ammo prezident Ronald Reygan davridagi keng ko'lamli "Reyganomika" dasturidan so'ng, AQSH "kreditga yashash" modeliga o'tdi — har bir amerikalik istalgan narsani birdaniga olish imkoniga ega bo'ldi. Aynan shu davrda 2% inflyatsiya nishoni tasodifiy tarzda paydo bo'ldi. Nega aynan iste'mol inflyatsiyasi? Chunki AQSH industrial iqtisodiyotdan post-industrial iqtisodiyotga o'tdi — ishlab chiqarishni tashqi davlatlarga topshirdi, o'zi esa dollar chiqarishni davom ettirdi. Bu, albatta, soddalashtirilgan tasvir, biroq asosan to'g'ri.

Nega aynan 2%? Chunki Fed butun dunyoga o'zining obligatsiyalarini sotib, kredit berar edi va bu obligatsiyalar bo'yicha daromadlilik past bo'lishi lozim edi — aks holda foiz to'lovlari AQSH moliyaviy tizimini izdan chiqarishi mumkin edi. Bu model bugungi kunda ham amalda, Tramp uni sanoatga qaytarishga uringan bo'lsa ham.

Endi asosiy savol: nega g'arbiy markaziy banklar, Yaponiya bundan mustasno, ushbu modelga sodiq qolmoqda? Gap shundaki, ular dollarga asoslangan kredit tizimiga bog'langan — u asosan Fed va AQSHga bo'lgan ishonchdan boshqa hech narsa bilan ta'minlanmagan. G'arbiy mamlakatlar AQSH foiz stavkalariga, aniqrog'i Fed siyosatiga bevosita bog'liq. Bu Yevropa Markaziy banki, Kanada markaziy banki va boshqalarni ham o'z ichiga oladi. AQSH va Yevrozona foiz stavkalari o'rtasida aniq nisbatlar mavjud bo'lib, ular savdo va joriy hisob balanslariga bog'liq. Inflyatsion zarbalar bu nisbatlarni vaqtincha buzishi mumkin, biroq ular odatda tiklanadi.

Hozirda Fed foiz stavkalarini pasaytirishni davom ettirish-ettirmaslikni muhokama qilmoqda. Yevropa Markaziy banki va Angliya banki esa inflyatsiya 2% ga yaqinlashganiga qaramay, tanaffus rejimida. Ular Fedga qarab paritetni saqlashmoqda.

Xulosa: Global markaziy banklar foiz stavkalarini pasaytiradimi?

Ha, lekin faqat ba'zilari — masalan, Avstraliya va Yangi Zelandiya markaziy banklari, ular Fed bilan stavka paritetini buzmagan holda harakat qila oladi. Boshqalar esa faqat AQSH yana stavkalarni pasaytirsa harakat qiladi. Bu shuni anglatadiki, AQSH dollari asosiy valyutalarga nisbatan bosim ostida qoladi, nafaqat kutilayotgan stavka pasayishi sababli, balki stavka nisbatlari dollarning foydasiga bo'lmayotgani tufayli ham. Shundan kelib chiqib, dollar indeksi yaqin orada 98.00 darajasiga pasayishi mumkin.

Kun prognozi:

Bitcoin

Dollar qiymatining sezilarli pasayishi Bitcoin narxining o'sishiga turtki bermoqda. Bitcoin 105,200.00 darajasidagi qarshilik zonasidan yuqoriga yorilib chiqdi va o'zining so'nggi cho'qqisiga yaqinlashmoqda. Agar u 107,513.65 dan yuqoriga yorilib, u yerda mustahkam joylashsa, keyingi maqsad 109,730.25 bo'ladi. Potensial xarid kirish nuqtasi: 107,873.92.

USD/JPY

Juftlik 144.00 darajadan pastda savdo qilmoqda. Mahalliy qisqa muddatli tuzatishdan so'ng, u pasayish harakatini davom ettirishi mumkin. Dollar zaiflashganda narx 142.35 darajasiga tushishi ehtimol. Potensial sotuv kirish nuqtasi: 143.80.